نمایندگی زیمنس ایران و آشنایی با بلوک های داده

برای اینکه بتوانید با PLC S7-1500 زیمنس به صورت حرفه ای کار کنید، باید با بلوک های داده هم آشنا شوید. برای حرفه ای تر شدن در این امر باید مهارت هایی از جمله شناخت کافی، گزینه های دسترسی، ایجاد و همچنین مهمتر از آن نحوه کار کردن با بلوک های برنامه نویسی را فراگیرید. بلوک های داده، مناطقی از حافظه می باشند که می توانند برای ذخیره سازی اطلاعات برنامه کاربر استفاده شوند. در این بلوک ها فقط می توان داخل بلوک ها اطلاعات را وارد و خواند. بلوک های داده به اختصار DB نمایش داده می شوند. DB مخفف لغت Data Block می باشد که در 3 نوع دسته بندی می شوند که عبارتند از : 

1. بلوک داده Global DB : سراسری
2. بلوک داده Array DB : آرایه ای
3. بلوک داده Instance DB : اختصاصی

بلوک داده  سراسری Global DB 

کاربرد این بلوک، ذخیره سازی داده های برنامه کاربر در همه بلوک های برنامه نویسی می باشد. به واسطه این امر، پرکاربردترین نوع بلوک داده شناخته شده است. مشخصه دیگر ارتباط سایر بلوک های OB، FB، FC ارتباط برقرار کند و داده ها را بخواند یا حتی اطلاعاتی بر روی آنها بنویسد. در ادامه محیط بلوک های داده سراسری و همچنین ایجاد آنها را آموزش خواهیم داد. 

محیط بلوک های داده سراسری :

محیط این بلوک شامل یک جدول با ستون های مختلفی می باشد. از جمله: 

- Name : تعریف متغیرهای مورد نیاز

- Data Type : تعیین نوع داده متغیرها

- Start Value : وارد کردن یک مقدار اولیه برای متغیرها

- Retain : فعال کردن این گزینه موجب ذخیره سازی در داده های متغیر در حافظه پایدار

- Accessible From HMI/Visible in HMI : فعال کردن این گزینه موجب دسترسی به اطلاعات متغیر را در صفحه HMI امکانپذیر می نماید. 

ایجاد یک بلوک داده سراسری :

1. کلیک بر روی گزینه Program Block از نمودار درختی
2. انتخاب گزینه Add New Block با دابل کلیک
3. انتخاب گزینه DB
4. تعیین یک نام برای بلوک داده سراسری
5. کلیک بر روی دکمه OK

تنظیمات بلوک داده سراسری :

اگر به تغییرات تنظیمات نیاز پیدا کردید فقط کافی است که از نمودار درختی، زیر مجموعه Program Block را انتخاب نمایید. نام DB خود را پیدا نمایید و با کلیک راست بر روی آن گزینه Properties را برای تنظیمات برگزینید. یک صفحه ای با گزینه های مختلف برای شما به نمایش در می آید. این گزینه ها عبارتند از :

- Protection : مربوط به تنظیمات حفاظت از بلوک ها

- Attributes : شامل گزینه های زیر می باشد. 

# Only store in load memory : فعال کردن این گزینه سبب امکان استفاده از مناطق حافظه این بلوک داده در برنامه کاربر غیر ممکن می شود و ارتباط با برنامه کاربر قطع می شود. 

# Data block write-protected in the device : فعال کردن سبب فقط خواندنی شدن بلوک می شود. (امکان نوشتن اطلاعات در این بلوک امکانپذیر نمی باشد.)

# Optimized block access : تنظیمات مد دسترسی بلوک داده 

1. Optimized block access : انتخاب پیش فرض برای آدرس دهی اطلاعات بلوک در برنامه به صورت سمبولیک
2. Standard block access : آدرس دهی به صورت بیت، بایت ورودی (I)، خروجی (Q) و حافظه (M)

# Memory reserve : تعیین تعداد بایت های مشخص و رزرو آنها در حافظه  Volatile Memory (حافظه فرار)

# Enable Download without ... for retentive tags : رزرو تعداد بایت های مشخص در حافظه Retentive Memory (حافظه پایدار)

  نکته !  

1. بلوک های داده به 2 صورت خوکار یا توسط کاربر ایجاد می شوند. (فقط بلوک های داده اختصاصی به صورت خودکار هستند. )
2. تفاوت حافظه پایدار و فرار در این است که در هنگام بروز مشکل در CPU امکان ذخیره سازی حجم محدودی از اطلاعات امکانپذیر می باشد که در حافظه فرار غیر ممکن می باشد. 

مهمترین نوع داده ها در بلوک سراسری :

  Array 

 Struct

 Array [lo...hi] of Struct

 Date AND Time

 UDT

مراحل ایجاد داده Array (آرایه) :

این نوع بلوک داده، یک، آرایه با قابلیت انتخاب نوع داده می باشد. فاکتورهایی از جمله تعداد آرایه ها، نوع داده بر عهده کاربر می باشد. برای ایجاد این بلوک داده مراحل زیر را باید طی نمایید. 

1. وارد محیط بلوک سراسری شوید
2. کلیک بر روی گزینه Add new از ستون Static
3. انتخاب نام مورد نظر برای متغیر

مراحل ایجاد داده Struct :

مشخصه مهم این بلوک داده تقسیم اطلاعات پروژه به چند بخش می باشد. ذخیره سازی بخش های مختلف می توان از طریق سیگنال های دیجیتال و آنالوگ انجام داد. مراحل زیر را برای ایجاد بلوک Struct طی نمایید:

1. وارد محیط بلوک سراسری شوید
2. کلیک بر روی گزینه Add new
3. درج نام  Struct1 به عنوان نام ساختار
4. انتخاب ستون Data Type
5. تایپ Struct
6. کلیک بر روی کلید ENTER

مراحل ایجاد داده Array [lo...hi] of Struct :

همانطور که از عنوان آشکار می باشد که ترکیبی از دو نوع بلوک داده Array و Stuct می باشد. این نوع بلوک داده برای پروژه های بزرگ مناسب هستند. زیرا در پروژه های بزرگ ممکن است اطلاعات بخش های مختلف تکرار شوند. 

1. وارد محیط بلوک سراسری شوید
2. کلیک بر روی گزینه Add new از ستون Static
3. انتخاب نوع Array -Struct

مراحل ایجاد داده Date AND Time :

1. تعریف یک متغیر با نام دلخواه
2. وارد کردن عبارت Data_AND_ Time در ستون Data Type
3. ENTER کنید. 

مراحل ایجاد داده UDT :

1. انتخاب گزینه PLC data type از نمودار درختی 
2. دابل کلیک بر روی گزینه Add new data type