در این قسمت از آموزش های نمایندگی زیمنس قصد طراحی یک موتور 3 فاز که در دو جهت عقربه های ساعت و برعکس عقربه های ساعت با دو کلید مجزا می چرخد را داریم. موتور به این صورت کار می کند که اگر کلید A فشار داده شد موتور در جهت برعکس عقربه های ساعت و اگر کلید B فشار داده شد موتور در جهت عقربه های ساعت به چرخش درآید.

 

طراحی موتور سه فاز

برای شروع همانطور که گفتیم اول نیاز به یک موتور سه فاز داریم. اگر طراحی مدار فرمان و طراحی مدار قدرت موتور سه فاز را نمی دانید می توانید آموزش طراحی مدار فرمان و مدار قدرت موتور سه فاز توسط نمایندگی زیمنس را مشاهده کرده و بعد از آن به ادامه آموزش این قسمت بپردازید.

برای این که موتور در دو جهت به چرخش در بیاید باید 2 فاز از 3 فاز را باهم دیگر عوض کنیم. باید جوری این مدار طراحی شود که در حالت اول یا وقتی که کلید A فشار داده شد 3 فاز اصلی استفاده شوند و در حالت دوم یا وقتی که کلید B فشار داده شد جهت چرخش موتور تغییر پیدا کند و 2 فاز جایشان عوض شود.

 

طراحی مدار فرمان موتور سه فاز

برای طراحی اول باید یک موتور سه فاز و دو کلید مجزا طراحی کنیم و هر کدام از Push Button ها نیاز به یک کنتاکتور معمولی و یک کنتاکتور بسته نیاز داریم تا عملکرد کلید ها باهم تداخل پیدا نکرده یعنی این که اگر کلید A فشار داده شد جریان داخل رله متصل به کلید B خارج می شود، و همینطور اگر کلید B فشار داده شد جریان از رله متصل به کلید A خارج می شود.
که بعد از طراحی مدار فرمان موتور سه فاز که به دو جهت عقربه های ساعت و برعکس جهت عقربه های ساعت می چرخد به صورت زیر می باشد.

 

 

طراحی مدار قدرت موتور سه فاز

برای شروع طراحی مدار قدرت موتور سه فاز اول نیاز به سه فاز داریم برای این منظور از Power Supply های L1، L2 و L3 استفاده می کنیم.
و حالا برای این که بتوانیم موتور را در دو جهت مختلف بچرخانیم به 6 عدد کنتاکتور نیاز داریم 3 فاز برای یک جهت و 2 فاز که جایشان را عوض می کنیم تا جهت موتور تغییر پیدا کند. که چیدن این کنتاکتور ها به صورت زیر می باشد.

 

 

بعد از اضافه کردن کنتاکتورها باید موتور سه فاز خود را نیز اضافه کنیم.
بعد از اضافه کردن موتور باید کنتاکتورهای کلید A و رله مربوطه به کلید A را به یکدیگر متصل کرده که به صورت زیر می باشد.

 

 

بعد از این کار باید کنتاکتورهای کلید B و رله مربوط به این کلید را به یکدیگر متصل کنیم. باید جوری این اتصال را برقرار کنیم که 2 فاز جای خود را به یکدیگر بدهند که به صورت زیر می شود.
 

 

اگر در عکس بالا دقت کرده باشید می بینید که کنتاکتوری که به رله 2 و فاز 1 متصل شده است دو سر آن به فاز یک متصل است. این به این خاطر است که ما برای تغییر جهت چرخش موتور فقط 2 فاز نیاز است که تغییر کنند برای همین دو سر این کنتاکتور به همان فاز 1 متصل است.
همانطور که در عکس بالا واضح چون کنتاکتورهای کلید B و رله 2 بیرون اتصال کنتاکتورهای کلید A و رله 1 قرار دارند برای همین وقتی که کلید B فشار داده شود فازها باهم جا به جا شده و اتصال را به رله مقابل واگذار می کنند.
حال وقتی کلید A فشار داده شود جریان در سیم پیچی های کنتاکتورهای سه فاز متصل به موتور بر قرار می شود و موتور در جهت برعکس عقربه های ساعت به چرخش در می آید.
در هنگام فشار دادن کلید B جریان در سیم پیچی های کنتاکتورهایی که به رله 1 و کلید A متصل هستند خارج شده و دوتا از کنتاکتورهای رله 2 به جای دوتا از کنتاکتورهای رله 1 به فازها متصل شده و جهت چرخش موتور را تغییر داده.
شکل کلی مدار فرمان و مدار قدرت موتور سه فاز که با دو کلید مجزا به دو جهت مختلف می چرخد به صورت زیر می باشد.